Táo bón thai kì là một tình trạng phổ biến và gây ra nhiều sự khó chịu đối với các bà bầu. Việc sử dụng những biện pháp gì để trị táo bón mà lại an toàn cho sức khỏe cũng là một điều mà các bà bầu hết sức quan tâm. Trong đó câu hỏi bà bầu bị táo bón có dùng thuốc thụt được không cũng là một vấn đề khiến nhiều người băn khoăn. Câu trả lời sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Táo bón thai kì là gì?
Nguyên nhân
Táo bón thai kì là một hiện tượng khá phổ biến ở các bà bầu và có thể gây ra nhiều khó chịu và lo lắng. Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như:
- Trong thời kì mang thai, cơ thể mẹ có sự thay đổi về nồng độ các hormon nội tiết. Đặc biệt sự gia tăng của progesteron sẽ gây ra sự thư giãn của các cơ, trong đó có các nhu động ruột. Ruột sẽ hoạt động chậm hơn khiến sự tiêu hóa thức ăn cũng bị đình trệ, dẫn đến tình trạng táo bón.
- Sự phát triển ngày càng lớn lên của thai nhi sẽ chèn ép tử cung và gây ra một sức ép lớn lên đường tiêu hóa. Sự thu hẹp không gian trong đường tiêu hóa và các dây thần kinh bị đè ép giảm hoạt động là một trong những nguyên nhân chính gây ra táo bón thai kì.
- Chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng trong thai kì trong khi hệ tiêu hóa hoạt động kém hơn cũng là một nguyên nhân dẫn đến táo bón ở bà bầu.
- Khi mang thai, cơ thể các mẹ trở nên nặng nề và khó di chuyển. Điều này khiến các bà bầu hình thành thói quen lười vận động, hay ngồi và nằm một chỗ, do đó khiến tình trạng táo bón dễ xảy ra hơn.
- Thói quen lười uống nước và nhịn đi vệ sinh để giảm số lần đi tiểu khi cơ thể nặng nề cũng có thể khiến tình trạng táo bón ngày càng nặng.
Dấu hiệu
Dấu hiệu điển hình của tình trạng táo bón thai kì đó chính là giảm số lần đi nặng, một tuần đi nặng ít hơn 3 lần và mỗi lần đi rất khó khăn. Khi bắt đầu bị táo bón, các bà bầu sẽ thấy xuất hiện tình trạng phân rất rắn, cứng, cần dùng nhiều sức lực mới đào thải được ra ngoài.
Tham khảo thêm: Thuốc điều trị táo bón Duphalac có tốt không? Giá bao nhiêu?
Biến chứng
Biến chứng của táo bón thai kì kéo dài có thể kể đến như:
- Dẫn đến các bệnh lý vùng hậu môn trực tràng như: sa trực tràng, nứt kẽ hậu môn, bệnh trĩ….
- Gây ra các nguy cơ cho thai nhi như: dễ sinh non hoặc sảy thai khi rặn quá mạnh, gây suy dinh dưỡng bào thai và có thể nhiễm một số chất độc có trong chất thải.
Một số loại thuốc thụt cho bà bầu
Thuốc thụt trị táo bón là một loại thuốc có dạng gel, được bơm trực tiếp vào trực tràng của người bệnh để kích thích hoạt động của đại tràng, làm mềm phân, giúp đại tràng co thắt tống chúng ra ngoài một cách dễ dàng. Bà bầu có thể sử dụng thuốc thụt hậu môn trị táo bón, tuy nhiên chỉ nên sử dụng khi các biện pháp khác không có tác dụng và phải có sự chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng. Một số loại thuốc thụt hậu môn trị táo bón có thể sử dụng cho bà bầu bao gồm:
Dầu khoáng
- Dầu khoáng là một loại thuốc thụt khá phổ biến hiện nay. Loại thuốc thụt này chứa các hoạt chất giúp ruột hấp thu nước, từ đó khiến khối phân mềm hơn và có thể thải ra ngoài một cách dễ dàng.
- Cơ chế tác dụng của loại thuốc thụt này đó là thành phần dầu khoáng khi vào trong cơ thể sẽ bao phủ phân và các chất thải bằng hơi ẩm, trở thành một chất bôi trơn để dễ dàng tống phân ra ngoài.
- Thuốc thụt dầu khoáng nên sử dụng vào thời điểm trước khi đi ngủ bằng cách đặt trực tiếp vào phần trực tràng. Do thời gian phát huy tác dụng dài (khoảng 8 tiếng) nên việc sử dụng này có thể làm giảm đi thời gian đi vệ sinh trong giấc ngủ.
- Ngoài ra, không nên sử dụng thuốc thụt dầu khoáng sau bữa ăn vì có thể cản trở quá trình hấp thu dinh dưỡng khác. Các mẹ bầu trước khi sử dụng nên cân nhắc và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Thuốc thụt cà phê
- Thuốc thụt cà phê trị táo bón nhờ tác dụng làm sạch đường ruột, kích thích đường tiêu hóa tăng hoạt động để đào thải phân ra ngoài. Hơn thế nữa, loại thuốc thụt này còn có tác dụng giải độc cho gan và tăng cường hoạt động của dạ dày. Do đó, ngoài việc sử dụng để trị táo bón thì phương pháp thụt cà phê còn được sử dụng để thải độc cho cơ thể rất hiệu quả.
- Khi sử dụng thuốc thụt cà phê, nên bắt đầu bằng một lượng nhỏ và sử dụng cà phê hữu cơ có nguồn gốc uy tín, rõ ràng. Bơm trực tiếp thuốc vào phần trực tràng để thuốc phát huy tác dụng. Tuy nhiên đây là một phương pháp còn gây nhiều tranh cãi về các tác dụng không mong muốn của nó nên cần cân nhắc trước khi sử dụng. Đặc biệt với các bà bầu, việc sử dụng thuốc thụt cà phê đối với các bà bầu cần được cân nhắc kĩ lưỡng và nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩ do trong thành phần của cà phê có chứa một lượng lớn cafein – một chất kích thích có thể gây ra ảnh hưởng đối với cả mẹ và thai nhi.
Lợi khuẩn
- Thuốc thụt lợi khuẩn với cơ chế tiêu diệt và ức chế hoạt động của các vi khuẩn có hại, kích thích sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong đường ruột nên có tác dụng tốt trong việc nâng cao sức khỏe của hệ tiêu hóa, giúp chúng hoạt động một cách tối ưu. Chính điều này sẽ khắc phục và cải thiện tình trạng táo bón ở mẹ bầu nhanh chóng và hiệu quả, đồng thời còn giúp ngăn ngừa các nguy cơ nhiễm trùng có thể gặp phải khi sử dụng.
- Do cung cấp các vi khuẩn có lợi cho đường ruột mà thuốc thụt lợi khuẩn khá an toàn đối với người sử dụng, rất phù hợp với các bà bầu đang trong tình trạng táo bón. Cách sử dụng sản phẩm cũng giống với nhiều sản phẩm thuốc thụt khác: đặt bệnh nhân nằm nghiêng, đưa phần đầu ống thuốc vào sâu trong trực tràng rồi bóp mạnh để đẩy thuốc vào ống trực tràng. Cần vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn trước khi sử dụng và chọn tư thế phù hợp nhất để tránh thuốc chảy ra ngoài.
Thuốc thụt microlax
- Đây là một sản phẩm chuyên dùng cho những người bị táo bón do các nguyên nhân bệnh lý và sinh lý ở vùng hậu môn trực tràng. Thuốc Microlac với thành phần gồm 3 hoạt chất chính là sorbitol dạng tinh thể, sodium citrate, sodium lauryl sulfoacetate nên có tác dụng tốt trong việc tăng hấp thu nước vào đường ruột, tăng nhu động ruột, từ đó làm giảm thời gian vận chuyển phân, khiến phân mềm hơn và dễ dàng đào thải ra ngoài.
- Cách sử dụng thuốc thụt Microlac như sau: đầu tiên mở ống canule và đẩy phần thuốc lên phía đầu ống. Sau đó dùng tay đặt ống canule vào phần hậu môn của bệnh nhân, đưa phần đầu ống vào phía trong và đặt toàn ống vào trực tràng. Khi đã đặt xong thì dùng lực bóp mạnh thuốc để đẩy thuốc vào sâu bên trong trực tràng, cuối cùng rút ống ra, khi rút tay vẫn bóp giữ ống.
- Thuốc thụt Microlax có tác dụng nhanh, thường được sử dụng ngay trước khi đi vệ sinh khoảng 15 – 20 phút. Đối với các bà bầu đang bị trĩ, viêm đại tràng hoặc dò hậu môn thì tuyệt đối không được sử dụng sản phẩm.
Những lưu ý khi bà bầu dùng thuốc thụt hậu môn
Tuyệt đối không được dùng khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ
Trong thời kì mang thai, tự ý sử dụng bất kì một loại thuốc nào đều có thể gây ra những ảnh hưởng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Hơn thế nữa, tùy vào cơ địa của từng người mà sự ảnh hưởng có thể khác nhau. Một số loại thuốc có thể an toàn với người này những lại gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người khác. Vì vậy, các bà bầu phải tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc thụt hậu môn và tuyệt đối không tự ý sử dụng các sản phẩm này.
Tham khảo thêm: [Mẹo] Cách chữa táo bón bằng đậu đen hiệu quả dễ áp dụng
Những nguy hiểm gặp phải nếu tự ý sử dụng
Nếu tự ý sử dụng các loại thuốc thụt hậu môn để trị táo bón, các mẹ bầu có thể phải đối mặt với các nguy cơ như:
- Đối với phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu, thai nhi còn yếu, việc tự ý sử dụng các loại thuốc thụt hậu môn có thể làm tăng nguy cơ sảy thai ở các bệnh nhân này.
- Trong ba tháng cuối thai kì, các loại thuốc thụt hậu môn có thể kích thích chuyển dạ sớm dẫn đến tình trạng sinh non.
- Ngoài ra, một số loại thuốc có thể chứa các hoạt chất ảnh hưởng tới sự phát triển bình thường của thai nhi, có thể dẫn đến dị tật và các vấn đề nghiêm trọng khác.
Các biện pháp phòng tránh táo bón ở bà bầu
So với việc sử dụng thuốc thụt để điều trị khi táo bón đã diễn tiến nặng, điều cần làm hơn cả là không nên để xảy ra tình trạng táo bón ở các mẹ bầu trong suốt thai kì. Một số biện pháp phòng tránh táo bón ở bà bầu có hiệu quả tốt bao gồm:
Chế độ dinh dưỡng giàu sắt
- Xây dựng một chế độ dinh dưỡng an toàn và hợp lý là điều quan trọng nhất trong việc phòng ngừa táo bón trong suốt thai kì. Những điều cần lưu ý trong chế độ ăn uống thời kì này bao gồm:
- Bổ sung thêm chất xơ và các loại vitamin trong khẩu phần ăn hàng ngày: đây là hai thành phần rất quan trọng giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả và dễ dàng. Các mẹ nên bổ sung bằng các loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ và vitamin như rau xanh, các cây họ đậu, các loại hoa quả họ cam như cam, chanh, quýt, bưởi và một số loại hoa quả khác để hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, thức ăn được hấp thụ nhanh hơn tránh dẫn đến hiện tượng táo bón.
- Trong thời kì mang thai, các bà bầu cần hạn chế ăn các thực phẩm nhiều chất béo, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, vừa giúp phòng tránh táo bón hiệu quả vừa tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
Uống sữa
Bổ sung các loại sữa bà bầu với những dưỡng chất thích hợp cũng là một cách phòng ngừa táo bón và nâng cao sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Tuy nhiên các mẹ cần cân bằng dinh dưỡng giữa việc uống sữa và chế độ ăn, đồng thời lựa chọn một loại sữa phù hợp với cơ địa của bản thân để tránh có hại cho đường tiêu hóa của cơ thể.
Tham khảo thêm: Thuốc trị táo bón Sorbitol có tốt không? Giá bao nhiêu?
Uống 2 – 3 lít nước
- Việc uống đủ nước là điều vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của các bà bầu, đặc biệt đây cũng được xem là một biện pháp phòng ngừa táo bón một cách hiệu quả. Cung cấp đủ nước cho cơ thể giúp hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng, các dưỡng chất dễ được hấp thu và các chất thải dễ dàng được đào thải ra ngoài.
- Các mẹ nên uống 2 – 3 lít nước lọc mỗi ngày (khoảng 10 cốc nước), có thể kết hợp với một cốc sữa trước khi đi ngủ để tốt cho sức khỏe. Đồng thời cần tránh những loại nước có chứa chất kích thích như trà, cà phê hoặc các nước uống có chứa cồn như rượu bia vì có thể khiến tình trạng táo bón trở nên nặng hơn.